Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de “erken tanı ve tedavi hayat kurtarır” prensibinden hareketle ile her yıl 15 Eylül gününü hastalığa yönelik dikkat çekmek, bilgilendirmek ve hastalık ve tedavisine ilişkin güncel durumu gözden geçirmek üzere Dünya Lenfoma Farkındalık Günü olarak değerlendiriliyor.
Lenf kanseri (lenfoma) nedir ?
Lenfoma, Lenfosit dediğimiz T,B NK bağışıklık sistemi hücrelerin hastalığıdır.
Lenfatik sistem lenf nodlarını (lenf bezlerini), dalağı, timus bezini ve kemik iliğini kapsar
Lenf kanseri türleri nelerdir?
Lenfomanın birçok türü vardır. Temel kategorileri şunlardır:
- Hodgkin lenfoma(HL)
- Hodgkin dışı lenfoma(NHL)
bunlar dışında birçok alt türü mevcuttur
Lenf kanseri belirtileri nelerdir?
Lenfomanın işaret ve belirtileri aşağıdakileri içerir:
- Vücudun herhangi bir noktasında oluşabilen ancak sıklıkla boyun, koltuk altı veya kasıkta görülen büyümüş lenf düğümleri (ağrısız, hareketsiz)
- Antibiyotik tedavisine rağmen geçmeyen büyümüş lenf nodları
- Dalak büyümesi (splenomegali)
- Halsizlik
- Ateş
- Gece terlemeleri
- Nefes darlığı
- Kilo kaybı
Lenf kanseri nedenleri nelerdir?
Lenfoma, lenfosit olarak adlandırılan ,hastalıklarla savaşan akyuvarların genetik kodunda bir mutasyon geliştirmesi ile ortaya çıkar. Bu mutasyon, kontrolsüz hücre çoğalmasına neden olmasının yanında görevini yapamayan hücreler oluşmasına neden olur ,lenf nodları büyür, bağışıklık sistem görevini yapamaz.
Lenf kanseri risk faktörleri nelerdir?
Lenfoma riskini artıran faktörler aşağıdakileri içerir:
- İleri yaş. Yaşlanmayla beraber riskiniz artar, ancak bu hastalık her yaşta ortaya çıkabilir. Bazı türler genç erişkinlerde daha yaygındır.
- Erkek cinsiyet. Lenfoma erkeklerde kadınlara nazaran daha sık görülür.
- Bozuk bağışıklık sistemi. Bağışıklık sistemi hastalığı olan kişilerde veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullananlarda daha sık görülür.
- Belirli enfeksiyonların gelişmesi. Epstein-Barr virüsü(EBV) ve Helikobakter pilori (HP),AIDS (HIV)enfeksiyonu gibi bazı enfeksiyonlar lenfoma riskinin artmasına neden olur
- Kimyasallara maruziyet: herbisitler insektisitler çevresel faktörler, sigara
Lenf kanseri tanısı nasıl yapılır?
Lenfoma tanısını koymak için kullanılan testler ve işlemler aşağıdakileri içerir:
- Fizik muayene. Genel vücüt, lenf nodu muayenesi yapılır,
- İncelenmek üzere lenf nodunun çıkarılması. Laboratuvarda incelenmek üzere bir lenf nodunun tamamının veya bir kısmının çıkarılması için lenf nodu biyopsisi işlemini önerilebilir, lenfoma hücrelerinin bulunup bulunmadığını ve hangi hücre türlerinin tutulduğunu belirlenebilir
- Laboratuvar kan testleri
- İncelenmek üzere kemik iliği örneğinin alınması. Kemik iliği biyopsisi ve aspirasyonu işlemi, bir kemik iliği numunesi almak üzere kalça kemiğinizin içerisine bir iğnenin sokulmasını içerir. Alınan örnekle hücreler incelenir,
- Görüntüleme testleri. Görüntüleme testleri vücudun diğer alanlarında lenfoma işaretlerinin aranması için kullanılabilir. Bu testler içerisinde BT, MRG ve pozitron emisyon tomografisi (PET) yer alabilir.
Lenf kanseri tedavisi nasıl yapılır?
Lenfomanın tedavi seçenekleri lenfomanızın türüne, saldırgan derecesine ve tedavi hedeflerinize bağlıdır.
- Aktif izlem. Bazı lenfoma türleri çok yavaş büyürler, belirli periyotlarla takip yapılır.
- Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanan bir ilaç tedavisidir. (damar yol ile verilir bazen tablet şeklinde kullanılır)
- Diğer ilaç terapiler. Immünterapi ilaçları, spesifik anormalliklere odaklanan hedefe yönelik ilaçlar yer alır.
- Radyasyon terapisi. Radyasyon tedavisi kanser hücrelerini öldürmek için X ışını ve protonlar gibi güçlü enerji demetlerini kullanır.
- Kemik iliği nakli :Vücudunuzdan veya bir vericiden alınan sağlıklı kemik iliği kök hücreleri kanınıza verilerek kemiklerinize giderler ve kemik iliğinizi yeniden inşa ederler.